Een levenswerkboek van drie dertigers onder de Roma.
De Romacultuur is een sterke cultuur die intens wordt beleefd. Het is een overlevingscultuur. Er zijn veel verschillen in de beleving ervan. Dit hangt af van de achtergronden: waar heeft men gewoond en door welke landen is men rondgetrokken?
De Roma kennen geen eigen land zoals emigranten en vluchtelingen. De nationaliteit van de Roma wordt ontleend aan het land waar men verblijft. Gaan zij de grenzen over dan gaat die nationaliteit ook weer verloren en worden zij stateloos. In het nieuwe land wordt geprobeerd opnieuw een status te verkrijgen. Een sterke cultuuruiting is de vrijheid en het niet gebonden zijn aan de wereld buiten die van de Roma zelf.
Over het algemeen komen de Roma zelfstandig aan de kost. In de nomadische tijd gingen de kinderen niet naar school en werden ze van kleins af aan betrokken bij de kostwinning. Her en der gebeurt dit nog steeds.
De opvoeding gebeurt volgens de normen en waarden van de Romatraditie. Kinderen worden vroeg uitgehuwelijkt. Wederzijdse ouders komen al in een vroeg stadium overeen dat het meisje en de jongen voor elkaar bestemd zijn. Tot aan de verbintenis mogen zij geen andere vrienden of vriendinnen hebben, zodat de overeenkomst niet in gevaar komt.
In huis en onder elkaar wordt alleen het Romanes gesproken. Over de gehele wereld spreken de Roma deze eigen taal, weliswaar met dialect- of leenwoorden van het land of de streek waar zij soms generaties lang verblijven, maar alle Roma kunnen met elkaar communiceren.
In ons land wonen zo’n zesduizend Roma. Aanvankelijk was Nederland een gedoogplek waarin de Roma redelijk hun vrijheid wisten te behouden en hun eigen cultuur konden beleven. Anno 2016 staat het er anders voor. De meeste Roma wonen nu in doorsnee huizen en niet langer in familiegroepen bij elkaar. Deze andere leef- en woonomstandigheden hebben veel gevolgen voor de huidige en toekomstige generaties. Drie Roma, twee vrouwen en een man, vertellen erover door hun bijdrage aan het project Levenswerkboek van het MST. Hun verhalen en ervaringen zijn in deze brochure weergegeven.
Een gezamenlijke productie van het Pastoraat Woon-wagenbewoners, Sinti en Roma in Nederland (PWN) en het MST Mensen in beeld houden.
Een uitgave van Stichting Media PWN Emmaplein 19 C - 5211 VZ ‘s-Hertogenbosch
2017 - 52 pagina’s - € 5,00 per ex.
